نام کتاب : ظرفیت های معلّمی

678 نکته ی کابردی برای معلّمان

مولف: مجید نقیّه

ناشر: انتشارات بین المللی گاج   

 چاپ دوازدهم

در این کتاب ظرافت های معلمی به صورت نکات کار بردی و عملی در بخش های مختلف طبقه بندی و بیان شده است در پیش گفتار این کتاب آمده است ؛ معلمان در رویارویی با مسایل و موقعیت های مختلفی که در کلاس درس پیش می آید ده ها بر خورد می توانند داشته باشند امّا بر خی از آنها قابل تایید است و بیشترین اثر روانی مثبت را بر فراگیران دارد این بر خوردها را ظرافت ها نام نهاده ام.

این ظرافت ها برای معلمان جنبه پیشنهادی دارد نه کلیشه ای و تقلیدی.

در بخشهایی از این کتاب آمده است: در شرایطی که فراگیری پرسش از معلم بپرسد و معلم پاسخ آن را نداند او می تواند یکی از راهبردهای زیر را به کار برد.

-معلم راحت و صادقانه بگوید «نمی دانم» با اجرای این راهبرد میزان اعتماد و اطمینان فراگیران به گفته ها و مطالب معلم بیشتر می شود و در عین حال معلم

به فراگیران درس صداقت در زندگی می دهد این راهبرد در شرایطی قابل دفاع است که تکرار نشود.

-معلم سئوال فراگیر را به کل کلاس بر گرداند این راهبرد در شرایطی قابل دفاع است که معلم پاسخ سئوال رافراموش کرده باشد و از سوی دیگر احتمال دهد در هنگام بر گشت سئوال به کلاس پاسخ از سوی فراگیران ارائه می شود.

-معلم سئوال فراگیر را به عنوان سئوال هفته انتخاب کند...

ظرافت های معلم در ارائه درس 

-معلم در هنگام ارائه مطالب درسی ابتدا درس را توضیح ندهد بلکه هر مطلب جدیدی را در قالب پرسش مطرح کند.

-انتخاب نوع ،شیوه یا الگوی تدریس با موضوع درس کاملاًََ ارتباط و سنخیت دارد به بیان دیگر موضوع درس ملاک و مبنای مهمی برای انتخاب نوع شیوه یا الگوی تدریس است.به عنوان نمونه برای درس علوم تجربی روش  های نمایشی ،آزمایشی(آز‍مایشگاهی) و حل مساله و الگوی دریافت مفهوم. برای درس ریاضی روش حل مساله ،الگوهای دریافت مفهوم و تفکر استقرایی ، برای درس ادبیات فارسی الگوهای تدریس اعضای تیم ، کارآیی تیم بدیعه پردازی و دریافت مفهوم

-در یک جلسه ی تدریس فقط از یک شیوه یا الگوی تدرس استفاده نکند،بلکه از دو الی سه شیوه یا الگوی تدریس استفاده کند.

-در همه ی جلسات تدریس خود فقط از یک شیوه یا الگوی تدریس استفاده نکند اگرا الگو،الگوی نوین و فعال تدریس باشد موجب ملالت و خستگی فراگیران و معلم می شود و آثار و نتایج آموزشی و تربیتی الگوی نوین را کاهش می دهد.

-معلم سعی کند از الگوهای نوین تدرس استفاده کند یعنی الگوهایی که در آن فراگیران نقش اصلی و معلم نقش راهنما و کار گردان را بر عهده دارد.

-از شیوه ها و الگوهای فردی و اجتماعی به تناسب استفاده کند. برخی شیوه ها و الگوها بر فعالیت های فردی و برخی دیگر بر فعالیت های اجتماعی تاکید دارند.

-در ضمن ارائه ی درس از وسایل و رسانه های آموزشی-مناسب با موضوع و هدف درس –استفاده کند.

-در فرایند تدریس،از انواع ظرافت ها و مهارتهای کلامی مانند متغیر بودن صدا و متعادل بودن سرعت بیان بهره گیرد.

-در ضمن  ارائه درس ،از انواع ظرافت ها و مهارتهای غیر کلامی مانند مکث به جا ایما و اشاره بهره گیرد.                  

 -متناسب با مطالب کتاب درسی،مثال ها و مصادیقی برای فراگیران ارائه دهد بدین ترتیب مطالب درسی جنبه ی کاربردی پیدا می کند.